Proteïnes, vetten en koolhydraten zijn de belangrijkste energieleveranciers van het lichaam. Dit geldt in ieder geval voor mensen. Bij honden ziet het er een beetje anders uit. Er bestaan nogal wat opvattingen over het gebruik van koolhydraten in het dieet van honden. Het wordt dus tijd dat we hier samen induiken!
Wat zijn koolhydraten?
Koolhydraten (of sachariden) bestaan uit koolstof, waterstof en zuurstofatomen in een bepaalde verbinding. Het kleinste deeltje van een koolhydraat is een suiker zoals glucose (monosacharide). Dit klinkt echt waanzinnig ongezond, maar gelukkig hoeft het dat helemaal niet te zijn.
De regel is in principe: Hoe complexer een koolhydraatketen is, hoe gezonder het is voor het lichaam. De simpele (of snelle) koolhydraten, de suikers, worden meteen opgenomen in het lichaam. Glucose is namelijk het kleinste koolhydraatdeeltje en hoeft niet verder te worden afgebroken in het lichaam. Complexe koolhydraten moeten worden afgebroken door enzymen. Dit is beter voor de bloedsuikerspiegel.
De darmflora verteert complexe koolhydraten en vormt daarbij vitamines en vluchtige vetzuren die belangrijk zijn voor de gezondheid. Sommige koolhydraten kunnen helemaal niet worden afgebroken in de dunne darm, dit zijn voedingsvezels. Deze voedingsvezels zijn wel heel gezond voor de darmbeweging.
Hoe worden koolhydraten verteert door de hond?
Bij mensen begint de vertering al met het speeksel in de mond. Dit is bij honden niet het geval. Bij honden begint de vertering van koolhydraten in de dunne darm, met behulp van het verteringsenzym amylase. Honden hebben een korter darmstelsel dan mensen.
Hebben honden koolhydraten nodig?
Er bestaat controverse over het wel of niet gebruiken van koolhydraten in het dieet van de hond. De hond stamt namelijk af van de wolf en deze is een typische carnivoor die alleen vlees (eiwit en vet) nodig heeft om te overleven. De enige koolhydraten die de wolf eet zijn soms wat grassen en de maaginhoud van hun prooidieren. Dit komt neer op ongeveer 5% van het totale dieet.
Honden zijn echter anders geëvolueerd dan wolven, namelijk als metgezel van de mens, en zijn omnivoren. Ook mensen hebben hun verteringssysteem aangepast (aan de betere vertering van koolhydraten) sinds we nederzettingen zijn gaan bouwen en ons jager/verzamelaar bestaan hebben opgegeven.
Honden hebben tot 30 kopieën van het gen voor amylase, een eiwit dat de afbraak van zetmeel in de darm in gang zet. Wolven hebben niet meer dan 2 kopieën van het gen. Honden kunnen dus een tot 28 keer actievere koolhydraatvertering hebben!
Chinese hondenrassen zoals de Sharp Pei en Pekinees zijn zelfs geadapteerd aan de (vrijwel uitsluitende!) vertering van koolhydraten. Ze kregen vroeger namelijk hoofdzakelijk gierst voorgeschoteld. De noordelijke hondenrassen zoals bijvoorbeeld de husky, hebben over het algemeen juist een minder goede koolhydraat vertering omdat de mensen daar pas veel later hun jager/verzamelaar bestaan hebben opgegeven. Het spijsverteringsstelsel van deze honden is nog beter afgesteld op eiwitten. Er zijn dus individuele verschillen!
Dus… wel of geen koolhydraten voor mijn hond?
Koolhydraten worden door de meeste honden goed verteerd en ze vormen een goede bron van energie en voedingsvezels.
Een teveel aan (vooral de simpele) koolhydraten kan leiden tot overgewicht dus daar moet mee opgepast worden. Zorg ervoor dat je voeding kiest waarin hoofdzakelijk gebruik gemaakt wordt van hoogwaardige koolhydraten zoals aardappel, zoete aardappel, quinoa of rijst.
De regel is, kijk goed naar je hond.
Als je hond vitaal is, een glanzende vacht heeft, geen jeukende plekken en een goede stoelgang (ook geen winderigheid) is er geen reden om aan te nemen dat zijn voer (en de koolhydraten erin) niet optimaal zou zijn voor hem.
Lees verder in onze blog ‘Lekker, elke dag anders’ voor meer informatie over onze voeding.
BRONNEN
https://www.science.org/content/article/diet-shaped-dog-domestication
https://www.livescience.com/26513-starchy-human-diet-domesticated-dogs.html
Fortes, C., Carciofi, A., Sakomura, N., Kawauchi, I. and Vasconcellos, R. (2010). Digestibility and metabolizable energy of some carbohydrate sources for dogs. Animal Feed Science and Technology, 156(3-4), pp.121-125
Murray SM, Fahey Jr GC, Merchen NR, Sunvold GD, Reinhart GA. Evaluation of selected high-starch flours as ingredients in canine diets. Journal of animal science. 1999 Aug 1;77(8):2180-6
Arendt M, Cairns KM, Ballard JW, Savolainen P, Axelsson E. Diet adaptation in dog reflects spread of prehistoric agriculture. Heredity. 2016 Nov;117(5):301.
Axelsson E, Ratnakumar A, Arendt ML, Maqbool K, Webster MT, Perloski M, Liberg O, Arnemo JM, Hedhammar Å, Lindblad-Toh K. The genomic signature of dog domestication reveals adaptation to a starch-rich diet. Nature. 2013 Mar;495(7441):360
https://fediaf.org/39-prepared-pet-foods/105-carbohydrates-in-dog-and-cat-food.html
ARENDT, Maja, et al. Amylase activity is associated with AMY 2B copy numbers in dog: Implications for dog domestication, diet and diabetes. Animal genetics, 2014, 45.5: 716-722.